Polski system kolejowy to bardzo skomplikowany organizm. Jest tworzony przez wielu dostawców i przewoźników. Na temat tych ciekawych zależności w „KZA Express” 01(17)2021 ukazał się artykuł pana Piotra Kołaczka.
Współczesny rynek kolejowy jest złożonym systemem tworzonym przez: przewoźników, właścicieli infrastruktury i ich klientów. Duży jest również zbiór podmiotów produkujących pojazdy, części zamienne, elementy infrastruktury, systemy sterowania ruchem kolejowym i świadczących usługi w zakresie napraw, modernizacji, szkoleń itd. W każdym z państw posiadających system transportu kolejowego rynek ma nieco odmienną strukturę.
Przekłada się to na wysoki stopień złożoności wspólnego europejskiego rynku kolejowego.
O tym, jak różne mechanizmy mogą rządzić rynkiem kolejowym, można się przekonać, śledząc historię transportu kolejowego w Polsce. Przez dziesięciolecia był on scentralizowany. Polskie Koleje Państwowe były w dużej mierze samowystarczalne. Zajmowały się wszystkim: budową i utrzymaniem infrastruktury, przewozami towarowymi i pasażerskimi, naprawami i remontami taboru, opieką zdrowotną nad pracownikami i ich rodzinami, zapewnieniem mieszkań dla pracowników, łącznością bezprzewodową i przewodową, sprzedażą biletów, utrzymaniem i obsługą dworców, stacji, bocznic. Można jeszcze dopisać do tej listy wiele pozycji. Dostawcy usług i towarów byli bardzo blisko związani z PKP. W większości były to przedsiębiorstwa państwowe, które, działając w ramach centralnie sterowanej gospodarki, nie musiały przejmować się takimi problemami, jak konkurowanie na wolnym rynku.
Podobnie było w wielu krajach, zwłaszcza w naszej części Europy. Przewoźnicy posiadali własne zaplecze techniczne: lokomotywownie, warsztaty. Samodzielnie wykonywali przeglądy i bieżące naprawy taboru, a większe prace zlecali podmiotom takim jak Zakłady Naprawy Taboru Kolejowego albo producentom pojazdów.
Zasady organizacji systemu transportu kolejowego
Gruntowne zmiany nastąpiły w chwili podziału PKP na spółki koncentrujące się na różnych aspektach transportu kolejowego: prowadzeniu przewozów, zarządzaniu infrastrukturą, dostawie energii, świadczeniu usług telekomunikacyjnych i informatycznych itd. Nieco później pojawili się nowi przewoźnicy, rozpoczynający działalność od zera albo posiadający wcześniejsze doświadczenie na rynkach zagranicznych.
Kolejnym etapem ma być otwarcie polskich torów dla zagranicznych przewoźników. Ten proces już się zaczął, można spotkać na naszych torach pociągi zagranicznych przewoźników. Żeby stało się to w pełni możliwe, nasz system kolejowy musi zostać przekształcony tak, żeby gwarantował interoperacyjność. Konieczne zmiany dotyczą przede wszystkim sygnalizacji, komunikacji ruchomej oraz sterowania ruchem kolejowym i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu. Niezbędnymi elementami modernizacji polskiej sieci linii kolejowych jest wdrożenie systemów ERTMS oraz GSM-R […]
Zapraszam do lektury całego artykułu pana Piotra Kołaczka na https://feniksmedia.pl/publikacje/kza_express/17/.