Perspektywy rozwoju kolejowych przewozów towarowych, cz.5 – Rozwój kolejowego transportu towarowego

Dzisiejszym wpisem chciałbym zakończyć serię na temat perspektyw rozwoju kolejowych przewozów towarowych. Co jeszcze wpływa na rozwój kolejowego transportu towarowego?

Czynników mających wpływ na wielkości kolejowych przewozów towarowych i ich prognozowanie jest jeszcze wiele. Wśród nich wymienić należy m.in.: stan gospodarki, uwarunkowania polityczne, które mają wpływ na gospodarkę, szczególnie za naszą wschodnią granicą (jest to istotne, ponieważ przez nasz kraj leży przebiegają ważne korytarze transportowe), czy też rozwój działań proekologicznych, takich jak ograniczenie efektu cieplarnianego i emisji spalin przez UE. Dlatego też trudno jest prognozować rozwój kolejowego transportu towarowego. Można natomiast na podstawie obecnych uwarunkowań stwierdzić, iż nie ma on u nas sprzyjającego klimatu w zakresie zwiększenia jego udziału w rynku. Jest jednak duże prawdopodobieństwo, iż ta sytuacja ulegnie zmianie, jeżeli zawirowania wokół jedności UE zostaną oddalone, a przyjęte wspólne polityki, w tym polityka transportowa, będą skutecznie wdrażane. 28.03.2011 r. Komisja Europejska przyjęła dokument Białej Księgi – Transport do 2050 roku, i należy mieć nadzieję, iż zawarte w niej kierunki polityki transportowej będą realizowane przez kraje członkowskie. Niektóre kraje zachodnie konsekwentnie realizują zawarte w niej zalecenia. Przykładem jest Austria, gdzie udział przewozów kolejowych w rynku transportowym kształtuje się na poziomie 33%. Przy braku działań należy się zastanowić, jak będą wyglądały nasze drogi po zakończeniu programów pomocowych z UE, jeżeli towarowy transport samochodowy w naszym kraju rozwijać się będzie w takim tempie i obecnie nie ponosi w należnym stopniu kosztów korzystania z infrastruktury. Za kilka lat potrzebne będą bardzo duże środki finansowe na remont nowo wybudowanych dróg i autostrad. Czy za to zapłaci budżet państwa, a więc zwyczajowo całe społeczeństwo? Czy tę gałąź transportu, która najbardziej niszczy infrastrukturę, a więc ciężki transport samochodowy, w tym zakresie powinna obowiązywać zasada internalizacji5? Unia Europejska, mając na uwadze przyjęte strategie i kierunki działań, udziela wsparcia finansowego na określone działania w zakresie modernizacji i rozbudowy infrastruktury transportowej danej gałęzi transportu. Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa opracowało program rozwoju kolejowej infrastruktury do roku 2023. Planowane efekty tego programu przedstawiono w tabeli nr 2, natomiast źródła jego finansowania na wykresie nr 9.

Ze względu na podstawowe źródło finansowania projekty podzielone są na
4 kategorie:

  • Projekty Funduszu Spójności realizowane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POliŚ) i Instrumentu „Łącząc Europę” (Connecting Europe Facility – CEF).
  • Projekty Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) realizowane w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia (PO PW).
  • Projekty EFRR realizowane w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO).
  • Projekty krajowe realizowane w ramach budżetu państwa i FK.

Z funduszy europejskich z polskich firm świadcząca usługi w zakresie realizacji projektów związanych z infrastrukturą kolejową korzystają np. Krakowskie Zakłady Automatyki.

Poprawa stanu infrastruktury oraz spodziewane przewozy kruszyw i materiałów budowlanych na inwestycje realizowane w perspektywie finansowej 2014–2023 pozwalają przypuszczać, iż w tym okresie wielkość kolejowych przewozów towarowych nie zmniejszy się, jednak dla poprawy poziomu udziału w rynku transportowym potrzebne są szerokie działania prokolejowe władz administracyjnych różnych szczebli.